De oorspronkelijke planning van 2018 bleek niet haalbaar, maar nu komt de Omgevingswet toch met rasse schreden dichterbij. De nieuwe wetgeving zal in 2021 zijn intrede doen in de Nederlandse samenleving. Voordat het zover is moeten alle aangewezen overheidsinstanties een omgevingsvisie publiceren. Daarbij mag het perspectief van de burger niet ontbreken.
Van wet naar visie
Het kabinet wil met de Omgevingswet het aantal regels en procedure rondom de fysieke leefomgeving terugdringen. We gaan van 26 wetten naar 1 en de uitvoering van die wet komt grotendeels bij lokale instanties te liggen. Zo kunnen onder andere provincies en gemeenten hun beleid afstemmen op hun eigen behoeften en doelstellingen. Hierdoor wordt het bijvoorbeeld voor een aannemer makkelijker om een bouwproject te starten, of voor burgers om een milieuvriendelijk initiatief op te zetten in hun wijk.
Voordat de wet ingaat moeten alle betrokken instanties een omgevingsvisie publiceren met een strategisch plan voor de lange termijn en de hele fysieke leefomgeving. Het is belangrijk dat er op een integrale manier naar de omgeving wordt gekeken: men moet rekening houden met alle belangen in een gebied. Zijn er bedrijven die behoefte hebben aan uitbreiding? Wat vindt de Nederlandse burger daarvan? Willen inwoners van een gebied meer snelwegen of meer natuur?
Creatie biedt kans
Het opzetten van die omgevingsvisie is dus een belangrijke taak. Het zal tenslotte een leidraad vormen voor de fysieke leefomgeving van Nederlanders en hoe deze zich in de toekomst ontwikkelt. Dat is een uitdaging, maar ook een mooie kans. Door bij de creatie van de omgevingsvisie te kijken naar de wensen en behoeften van burgers creëer je namelijk draagvlak voor het beleid. En draagvlak is een belangrijke stap naar burgerparticipatie.
Gezondheid en veiligheid
Voor de Nationale Omgevingsvisie onderzochten wij wat burgers belangrijk vinden in hun fysieke leefomgeving. De meeste Nederlanders zien de inrichting van ons land nu en in de toekomst als onderwerp van betekenis. Zij voelen zich over het algemeen dan ook betrokken bij deze inrichting: circa 8 op de 10 vindt het belangrijk wat we de komende 10 jaar met onze leefomgeving doen.
Veel Nederlanders (54%) zien hierbij gezondheid en veiligheid in de leefomgeving als cruciaal punt. Ook natuur en landschap (44%) en water (38%) vinden ze van belang. Cultureel erfgoed (13%) en defensie en nationale veiligheid (10%) daarentegen staan minder op de radar van de gemiddelde Nederlandse burger.
Een duurzaam leven
Van de ondervraagde Nederlanders wil een ruime meerderheid meer aandacht voor duurzaamheid. Bijna driekwart (73%) van de Nederlanders wil meer aandacht voor het zuiniger omgaan met grondstoffen. Daarnaast wil 66% ook investeren om nieuwe producten te maken en (her)gebruiken.
Het burgerperspectief
Ondanks een algemene focus op gezondheid, veiligheid en duurzaamheid zijn burgers het niet op alle vlakken eens. Dat is ook te verwachten: hun normen en waarden verschillen en ze hebben op basis daarvan een andere kijk op de fysieke leefomgeving. Zo zijn traditionele burgers eerder bereid om zonder betaling bij te dragen aan hun omgeving als dit is om de veiligheid en netheid te verbeteren. Daar staat tegenover dat pragmatisch ingestelde burgers minder betrokken zijn. Zij zien open landschap als een kans om duurzame energie op te wekken en niet als een plek om de natuur te behouden.
Baseer je visie op kennis
De diverse meningen en opvattingen van Nederlanders stellen overheidsinstanties voor een probleem. Want hoe zorg je ervoor dat je omgevingsvisie aansluit op de wensen van de burger? Moet je daarin rekening houden met natuur en landschap, of zijn jouw inwoners juist geïnteresseerd in duurzame energie? Het antwoord op deze vragen is te vinden in ons Mentality-model. Daarmee creëren we segmenten binnen de doelgroep en brengen we hun eigenschappen en meningen in kaart.
Wil je weten hoe zo’n segment eruit ziet? En hoe je de segmenten toe kunt passen in jouw beleid? Lees dan het tweede deel van deze serie: Hoe kan doelgroepsegmentatie een omgevingsvisie inspireren?
Heb je voor die tijd vragen? Neem dan contact op met Bram van der Lelij of Cecilia Keuchenius.
