In opdracht van Het Nieuwe Kiezen voerde onderzoeksbureau Motivaction een representatief onderzoek uit naar het draagvlak voor een nieuw politiek kiesstelsel in Nederland. Niet meer stemmen op één partij, maar inhoudelijk per thema. De helft van de jongeren geeft de voorkeur aan dit kiesstelsel boven het huidige kiesstelsel.
Jongeren positief
52 procent van de jongeren in Nederland tussen de 18 en 34 jaar verkiest stemmen per thema boven stemmen op één partij. Slechts een kwart kiest voor het huidige kiesstelsel, een even grote groep heeft geen voorkeur of weet het niet. “Dit gaat verder dan pure vernieuwingsdrang”, gelooft initiatiefnemer Rudy van Belkom. Als ze beide kiesstelsels vergelijken denken jongeren dat het concept van Het Nieuwe Kiezen hen meer dan bij het huidige stelsel het gevoel zou geven dat er naar ze geluisterd wordt (50% vs. 7%), dat ze invloed hebben (49% vs. 8%) en dat ze serieus genomen worden (37% vs. 8%). Ook zou het hen meer motiveren om te stemmen (41% vs. 16%). 35-plussers zijn meer verdeeld, maar nog steeds geeft een op de drie van hen de voorkeur aan het stemmen per thema en dus de mogelijkheid om op meerdere partijen te kunnen stemmen tijdens de verkiezingen.
Wantrouwen politiek
Motivaction keek tevens naar de politieke houding van stemgerechtigde Nederlanders. Hieruit blijkt dat ondanks het hoge opkomstpercentage van deze verkiezingen, het vertrouwen in de huidige politiek zeer laag is. Slechts een vijfde van de Nederlanders tussen de 18 en 70 jaar geeft aan vertrouwen te hebben, waarvan slechts 1 procent zeer veel. Twee keer zo veel Nederlanders (41 procent) hebben geen of weinig vertrouwen in de politiek. Vier op de tien de Nederlanders vindt zelfs dat politieke partijen hun beloften nooit nakomen. Veel burgers zien stemmen als een recht (74 procent), maar vertrouwen het systeem niet. “Hoe kan het dan toch dat het huidige kiesstelsel al vanaf de verkiezingen van 1918 in essentie onveranderd is?”, vraagt van Belkom zich af.
Ideologische onenigheid
Een ander probleem met het huidige kiesstelsel is dat mensen vaak zonder het te weten op de ‘verkeerde’ partij stemmen. Veel mensen laten zich leiden door een traditionele indeling van partijen. Bijvoorbeeld D66 is voor onderwijs en de VVD voor ondernemers. Maar is dat nog wel zo? Om dit in kaart te brengen heeft Het Nieuwe Kiezen haar eigen online stemexperiment opgezet, waar uiteindelijk meer dan 75.000 Nederlanders aan hebben deelgenomen. Hieruit blijkt dat er een groot verschil bestaat tussen hoe mensen denken over bepaalde thema’s en wat de partij waarvoor zij stemden van diezelfde thema’s vindt. “Partijen scoorden juist op de thema’s waar ze bekend om staan, erg slecht”, concludeert van Belkom. “Het is dus hoog tijd dat ons huidige kiesstelsel een make-over krijgt.”
Meer informatie over het nieuwe kiesstelsel is te vinden op hetnieuwekiezen.nl.
Over het onderzoek van Motivaction
De dataverzameling vond online plaats tussen 21 en 25 februari 2017 onder 729 respondenten uit het StemPunt-panel van Motivaction. De data zijn gewogen en representatief voor Nederlanders van 18 tot 70 jaar wat betreft opleiding, leeftijd, geslacht, regio, waardenoriëntatie en stemvoorkeur bij de Tweede Kamer-verkiezingen. Als referentiebestanden voor de weging is gebruik gemaakt van de Gouden Standaard van het CBS, Mentality-metingen van Motivaction en de Peilingwijzer van Tom Louwerse.
Bron: ANP Pers Support, 20.3.2017
