Onderzoek naar vertrouwen in journalistiek: Hoe staat het met het vertrouwen in de journalistiek in Nederland?
Circa 60% van de Nederlanders heeft vertrouwen in het nieuws dat zij consumeren. Dit blijkt uit onderzoek dat wij uitvoerden in het najaar van 2022. Een duidelijke meerderheid dus, maar toch is het vertrouwen gedaald ten opzichte van de vorige meting, die begin 2021 plaatsvond.
Ik ben geïnteresseerd
De daling van vertrouwen in de journalistiek is een trend die al langer gaande is. Dit blijkt uit onderzoek dat het Commissariaat van de Media sinds 2018 uitvoert, in samenwerking met The Reuters Institute for the Study of Journalism. Dit onderzoek biedt – onder andere – inzicht in het (online) nieuwsgebruik en het vertrouwen van Nederlanders in Nederlandse nieuwsmerken. De sterkste daling is te zien bij de jongste doelgroep (18-25). Naast vertrouwen neemt ook de interesse in nieuws steeds verder af onder deze groep.
Deels heeft deze daling ook te maken met het moment van uitvragen. We weten dat het vertrouwen in de overheid en het nieuws een kleine opleving had tijdens het begin van de coronapandemie. Dit is echter niet de enige verklaring, zo lichtte ook journalist Frénk van der Linden toe in het programma Op1, naar aanleiding van ons onderzoek.
De vragenlijst van de Reuters studie lag aan de basis van de vragenlijst die wij aan het Nederlands publiek hebben voorgelegd. Zo hebben wij tevens in ons onderzoek een uitgebreide lijst voorgelegd met nieuwsbronnen en gevraagd in hoeverre het publiek deze merken vertrouwen. Daarnaast zijn we in ons onderzoek nog een stapje verder gegaan en hebben we gevraagd naar het vertrouwen in Nederlandse journalisten. Wíe het nieuws brengt heeft namelijk invloed op de mate van vertrouwen in het nieuws.
En wat blijkt? Nieuws van de publieke omroepen wordt het meest vertrouwd. Het 8 uur journaal, NOS Radio 1 journaal en Nieuwsuur voeren de lijst aan als het gaat om vertrouwen. Ook journalisten die zich specifiek toeleggen op nieuwsverslaglegging bij de publieke omroep, zoals Rob Trip, Annechien Steenhuizen en Simone Weimans staan bovenaan de lijst. De verschillende social mediakanalen en Ongehoord Nederland sluiten de lijst af en worden door het Nederlandse publiek het minst vertrouwd.
Verder hebben we ook gevraagd naar nieuwsinteresse en nieuwsconsumptie, het belang van persvrijheid en de het vertrouwen in nieuwsbronnen als het gaat om verslaglegging over de stikstofproblematiek. Dit lees je allemaal in ons rapport. Download het rapport via het formulier. Mocht je behoefte hebben aan een toelichting van de resultaten, neem dan gerust contact met ons op.
Over het onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een online kwantitatief onderzoek onder ruim 1.500 respondenten uit het Stempunt-panel van Motivaction (n = 1.541). Het onderzoek is gehouden onder een representatieve steekproef van Nederlanders in de leeftijd 18-80 jaar en de data zijn representatief voor geslacht, opleiding, inkomen/welstand, mentaliteit (a.h.v. het Mentality model) en geografische spreiding. Het veldwerk heeft plaatsgevonden in de periode 27-09-2022 tot en met 05-10-2022.
Dit onderzoek in de media
De volkskrant 19.12.2022 - Nederlanders vertrouwen alleen TikTok nog minder dan Ongehoord Nederland
Op1 20.12.2022 - Frénk van der Linden over afname van vertrouwen in ‘het nieuws’
Villamedia 20.12.2022 - Vertrouwen in nieuws daalt, maar bij traditionele nieuwsmedia is de daling gering
