Voedingsgewoontes 2020: stagnerend aantal vegetariërs en veganisten

Minimaal jaarlijks brengt Motivaction het voedingsgedrag in Nederland in kaart, in samenhang met gezond leven. De najaarsoogst: minder consumenten die aan hun levensstijl een gezonde draai willen geven, nadruk op voldoende bewegen, een stagnerend aantal veggies & vegans, langer koken als blijvertje en een groeiend belang van prijs bij de aankoop van levensmiddelen.

Gezond leven en gezond eten

Het gezondsheidsbewustzijn kreeg dit voorjaar door corona een behoorlijke boost. In juni 2020 onderschrijft  60% van de Nederlanders de stelling Ik leef zo gezond mogelijk, een kleine  tien procent meer dan in de peilingen van 2017, 2018 en 2019. Eén op de vijf consumenten meldt op dat moment dat ze door corona gezonder en bewuster zijn gaan eten .

Een maand of vier later zijn we terug bij af. Het percentage mensen dat zo gezond mogelijk leeft (51%) is weer gelijk aan dat van de peilingen in eerdere jaren. Het aantal Nederlanders dat pogingen onderneemt om gezonder te  gaan leven is zelfs zo’n tien procent lager dan in 2019.Ook de groep die probeert om dagelijks een gezonde maaltijd op tafel te zetten is kleiner dan tijdens de eerste coronacrisis.

Tekst loopt verder onder de afbeelding, klik op afbeelding op deze te vergroten

Meer bewegen en het mentale aspect

Opvallend is dat (meer) bewegen en sporten vaak, en ook wat vaker dan voorheen, genoemd wordt als middel om gezonder te leven. De ophokplicht tijdens de eerste virusgolf zal daar vooral debet aan zijn. Aan de derde component van gezond leven (naast voeding en beweging), de expliciete aandacht voor de eigen mentale gesteldheid, wordt nog maar mondjesmaat gewerkt. Maar het speelt al wel:

• ‘Ik ben gestopt met zeiken. Accepteer dat we nu even anders moeten gaan doen. Heb respect voor elkaar en let op elkaar. Mijd de hufters.’

Een enkeling  gaat all the way:

• ‘Ik heb apparaten gekocht om gezonder te eten: een blender voor smoothies en een airfryer om met minder vet te bakken. Ik ben meer gaan wandelen. Ik ben meer gaan mediteren en mindfulness oefeningen gaan doen. Ik heb getraind om minder last van stress te hebben.’

Een garantie voor succes is dat helaas toch niet:

• ‘Thuisfitness apparaat aangeschaft, nóg beter op eten gaan letten zoals meer vis en supplementen. Beter op de signalen letten die het lichaam afgeeft zoals moe, stop dan en rust even uit. Minder social media overigens, dat helpt ook :). Desondanks heb ik toch Covid19 opgelopen hoor.’

Het mentale aspect als onderdeel van gezond leven zal naar onze verwachting de komende tijd veel meer centraal komen te staan. (Dreigend) baan- en inkomensverlies speelt daarbij een rol: één op de drie huishoudens is financieel al geraakt of zal nog geraakt worden door naar de coronacrisis. Daarnaast ervaren velen die verplicht thuis zitten, leren of werken, stress en sociaal isolement. Dat zijn de meest betrouwbare voorbodes van een burn-out.

Stagnerend aantal vegetariërs en veganisten

De markt voor vlees- en visvervangers is momenteel zeer dynamisch. Via het trial & error principe probeert een groeiend aantal A-merken een plekje in de schappen te bemachtigen, terwijl de winkelmerken vanzelfsprekend ook hun graantje willen meepikken. Toch stagneert het aantal hard core vegetariërs (8%) en veganisten (4%). Een steeds groter deel van de vegetarische en veganistische producten komt terecht in de winkelwagentjes van flexitariërs of in die van de reguliere consument, die voor de afwisseling best een keertje vlees noch vis wil koken. Opvallend: ruim een kwart van de Nederlanders staat open voor plantaardige visvervangers. Wat niche was, wordt dus meer en meer mainstream.

Langer koken als blijvertje

Wat nog steeds blijft, we voorspelden het eerder al in onze rapportage van de Corona Impact Monitor, is de grotere zorg die aan de hoofdmaaltijd besteed wordt. In één op de acht Nederlandse huishoudens wordt momenteel nog steeds langer gekookt dan vóór corona, vanwege de grotere hoeveelheid tijd die men noodgedwongen thuis doorbrengt maar ook door de beperkingen in de horeca. Met name millennials hebben hun out-going leven ingeruild voor experimenten in de keuken. In eveneens één op de acht huishoudens wordt nu ook een groter sociaal belang gehecht aan het samenzijn bij het gebruiken van de hoofdmaaltijd. Kneuterigheid anno 2020, maar wie maalt daarom?

Toenemend belang prijs

Prijs zal de komende maanden de misschien wel meest dominante factor zijn bij het kopen van levensmiddelen. In economisch zware tijden is dat een standaard terugkerend fenomeen, en het zijn dus al financieel lastige tijden voor één op de drie huishoudens. Ruim een kwart (28%) van de Nederlanders onderschrijft inmiddels de stelling dat ze bij de keuze van hun maaltijden de laatste tijd meer op prijs letten dan voorheen. Dat is al weer vijf procent meer dan in juni van dit jaar. Naarmate de opleiding of het inkomen lager wordt, stijgt het belang van prijs: het is duidelijk welke groepen in de samenleving het meest geraakt worden. Nieuwe prijsoffensieven zo niet -oorlogen in de supermarkten liggen in het verschiet.

Over het onderzoek

Voor het online onderzoek is gebruikgemaakt van het StemPunt-panel van Motivaction met meer dan 70.000 leden. 1.017 respondenten in de leeftijd van 18 tot 70 jaar hebben de vragenlijst volledig beantwoord. Het onderzoek is representatief gewogen op de kenmerken geslacht, leeftijd, opleiding, regio en Mentality. Het veldwerk werd medio september 2020 uitgevoerd.

Neem voor meer informatie over dit onderzoek contact op met Ruurd Hielkema.