Levensstijl niet nóg gezonder, nadruk op bezuinigen

Jaarlijks brengt Motivaction voedingsgewoontes in Nederland in kaart. De peiling van 2022 toont aan dat het streven naar een gezonder voedingspatroon afneemt nu de dreiging van COVID-19 voorlopig is afgewend. Tijd om onbekommerd te leven zou je zeggen, maar helaas gooit de daling van de koopkracht roet in dat eten. Zes op de tien consumenten letten de laatste tijd méér op de prijs van levensmiddelen dan voorheen. Veelal mondt dat uit in plat bezuinigen.    

Nog gezonder (willen) leven en eten niet langer de norm

Een derde van de Nederlanders (35%) heeft de afgelopen twaalf maanden veranderingen in de dagelijkse levensstijl aangebracht om gezonder te leven. Dit percentage is lager dan de afgelopen jaren, ongetwijfeld deels omdat nóg gezonder leven voor een aantal consumenten niet mogelijk is maar ook omdat de behoefte aan een meer verantwoorde levensstijl afneemt. Ter illustratie: in minder dan de helft van de huishoudens (48%) komt er nu dagelijks een gezonde maaltijd op tafel, zo’n zes tot acht procent minder dan tijdens de coronajaren. Daartegenover staat een groeiend aantal mensen dat eet wat ze lekker vinden, of dat nu gezond is of niet. Misschien ten overvloede: in de perceptie van de consument gaan gezond en lekker lang niet altijd samen. ​

Stabiel (en groot) aantal vegetariërs en flexitariërs

Ondertussen stabiliseert het aantal vleesminderaars en vleesmijders op een, dat wel, onveranderd hoog niveau. Ruim één op de tien Nederlanders, bijna een verdubbeling in vergelijking met zes jaar geleden, beschouwt zichzelf als vegetariër. Vier op de tien eten op één of enkele dagen van de week bewust geen vlees of vis​. De essentie hiervan is nog steeds dat veel consumenten minder dierlijke voeding willen eten, zonder daarbij altijd even succesvol of consequent te zijn. Maar dat doet niets af aan de onderstroom die alleen maar sterker wordt.

Acceptatie proteïnevervangers aanzienlijk, eigen gezondheid eerst

Voor vier op de tien consumenten zijn reguliere vleesvervangers geen taboe meer, terwijl twee op de tien anno 2022 al open staan voor producten op basis van bijvoorbeeld algen of insecten. De acceptatie van proteïnevervangers, traditionele en alternatieve, is dus al aanzienlijk en zal naar onze verwachting alleen nog maar toenemen. De eigen gezondheid is de belangrijkste ‘driver’ voor meer plantaardig willen eten, is daarmee net iets belangrijker dan de betrokkenheid bij het welzijn van dieren of de zorg om het milieu.

Meer seizoensgebonden, meer lokaal

Andere trends die dit jaar doorzetten, zijn die naar een voorkeur voor meer seizoensgebonden en voor meer lokaal geteelde voeding. Dit is koren op de molens van boze boeren én van hen die zich zorgen maken over de ecologische voetafdruk van levensmiddelen. Zo krijg je ze dan toch nog samen aan tafel.​

Bezuinigen op voeding hoofdzaak

Dwars door dit alles heen is de donkerrode draad echter die van een drastisch toegenomen prijsbewustzijn. Zes op de tien consumenten, een verdubbeling in vergelijking met 2021, letten meer op de prijzen van levensmiddelen dan voorheen. En ze handelen daar ook naar. Dat begint met bewustzijn, vertaalt zich in eerste instantie in minder kopen, het kopen in de aanbieding en de keuze voor huismerken en eindigt in een switch van service supers zoals Albert Heijn en Jumbo naar discounters zoals Lidl en Aldi. Dit betekent niet direct minder klanten per winkelformule, maar wel een verschuiving van de share of wallet ten gunste van de goedkopere supermarkten.

Over het onderzoek

Voor het online onderzoek is gebruikgemaakt van het StemPunt panel van Motivaction met meer dan 70.000 leden. 1.009 respondenten in de leeftijd van 18 tot 80 jaar hebben de vragenlijst volledig ingevuld. Het onderzoek is representatief gewogen op de kenmerken geslacht, leeftijd, opleiding, regio en Mentality. Het veldwerk werd medio mei 2022 uitgevoerd.