Je herkent het vast nog wel. In de klas zat je urenlang te kijken en luisteren terwijl de docent iets opschreef op het krijtbord. Bij het geluid van de bel sprong je op en haastte je naar huis. Daar belde je dan nog via de vaste telefoon met wat vrienden en de volgende dag deed je alles opnieuw.
Voor de huidige generatie is het onderwijs heel anders. Generatie Z kan tijdens de les de uitspraken van hun docent factchecken op hun smartphone en leert zowel via filmpjes op YouTube als uit boeken en de uitleg van de docent. Hun cijfers zijn altijd inzichtelijk voor hun ouders en qua vervolgopleidingen zijn de mogelijkheden onbegrensd.
Dit klinkt misschien als een flinke verbetering, maar bij al die vooruitgang komt een groot nadeel de hoek om kijken. Jongeren van nu ervaren een enorme prestatiedruk.
Hoge verwachtingen
Zoals we eerder al stelden kun je Generatie Z niet zien als een volledig homogene groep. Op veel gebieden verschillen ze (net zoals eerdere generaties) ontzettend van elkaar. Maar toen we laatst met een aantal Gen Z’ers in gesprek gingen kwam naar voren dat ze het op bepaalde vlakken roerend eens zijn: ze willen het zo goed mogelijk doen in het leven, en ervaren daardoor enorm veel stress op verschillende vlakken.
Een gebrek aan ambitie is aan deze jongeren niet besteedt. Op hun eigen manier streven ze allemaal naar een hoger doel.
“Ik wil wel echt een diploma halen en meer doen dan dat ik nu bij de Albert Heijn doe.”
Het is een houding die deels is ontstaan door de wensen van hun omgeving. Ouders verwachten dat ze het beste uit zichzelf halen op school, en door de huidige prestatiemaatschappij krijgen ze het gevoel dat ze constant meer moeten doen. Enkel de lessen volgen en een zesje halen is er voor veel Gen Z’ers niet bij: ze willen hoge cijfers, een goede vervolgopleiding kiezen en het liefst iets extra doen om alvast te bouwen aan hun CV.
“Niet studeren is echt geen optie”
Ook voor zichzelf legt Generatie Z de lat heel hoog. Ze zien op social media constant hoe fantastisch de levens van hun leeftijdsgenoten zijn en vergelijken zichzelf daarmee. Deze jongeren willen vervolgens hetzelfde doen, of als het even kan alles nog net iets beter.
“Iedereen gaat na het VWO naar het WO dus ik moet ook”
“Ik heb een vriend die is van mavo naar de uni gegaan, dat zou ik ook wel willen. Ik kijk echt tegen hem op.”
Een veelheid aan keuzes
Naast de druk die hoge eisen op hen leggen, heeft Generatie Z al op jonge leeftijd te maken met keuzestress. Tijdens hun hun middelbare school moeten ze een vervolgopleiding uitzoeken die voor hun gevoel al snel de rest van hun leven bepaalt.
“Soms voelt elke beslissing die je maakt als een enorm grote beslissing. Daarom houd ik het vaak breed om maar zoveel mogelijk opties open te laten.”
“Ik heb bewust voor een studie in finance gekozen, daar kun je later echt veel mee.”
Er is genoeg te kiezen, en ga je dan bijvoorbeeld het volgen van je passie of voor het grote geld? Daarin verschillen de jongeren onderling. Veel van hen weten wel zeker dat je meteen de juiste keuze moet maken, want als je dat niet doet krijg je te kampen met een hoge studieschuld. Zoals eerder onderzoek door Motivaction liet zien is ook die lening een belangrijke oorzaak van stress.
Of ze vervolgens ook iets aan hun opleiding hebben weten deze jongeren niet zo goed. Zoals een van de deelnemers zei:
“Na 3 studies weet je nog steeds niet hoe je belastingaangifte doet.”
Vroeg opgebrand
Stevenen we dan met zijn allen af op een nog jongere generatie die met burn-outs kampt? De tijd zal het ons leren. De druk op de jeugd is in ieder geval groot. Het RIVM stelde in 2018 dat veel jongeren en jongvolwassenen de noodzaak voelen om te presteren, en dat onder hen dit gevoel elk jaar toeneemt. Ook het ISO luidde al eerder het alarm. Zij stelden in 2018 dat een kwart van de studenten al last heeft van burn-out klachten en schreven zelfs een actieplan.
Wil je verder lezen over Generatie Z en het onderwijs? Bekijk dan eens:
Neem voor meer informatie over dit artikel contact op met Maartje Rooker.
