Hoewel het schooljaar dit jaar iets anders verloopt dan we allemaal gewend zijn, moeten er door veel scholieren ook nu gewoon keuzes gemaakt worden voor een vervolgopleiding. Naar welk opleidingsinstituut gaan ze, welk leerniveau past het best bij hen en wat wil je dan eigenlijk gaan leren? Niet alleen de jongeren zelf beslissen waar ze heen gaan en wat ze daar gaan doen, ook hun omgeving heeft vaak invloed op die keuze. In hoeverre dat het geval is vroegen we aan de ouders van middelbare scholieren en van scholieren op een vervolgopleiding.
Groot gevoel van betrokkenheid
Een groot gedeelte van de ouders is in hoge mate betrokken bij de schoolcarrière van hun kroost. Ruim driekwart (78%) van de ouders met een kind op de middelbare school voelt zich betrokken bij de ontwikkeling van hun kind op school. Ook als het gaat om de studiekeuze denken ouders graag mee, en staan hun kinderen dat ook toe. Volgens de meeste ouders (78%) betrekt hun puber op de middelbare school hen bij de keuze van een vervolgopleiding. Dit geldt voor minder ouders met een kind op het mbo (71%) of op het hbo of wo (69%).
De puber bepaalt
Hoewel ouders zich veelal betrokken voelen bij de studiekeuze door hun kinderen, betekent dat niet dat ze ook veel te zeggen hebben over welke vervolgopleiding hun kind uiteindelijk kiest en waar dat is. Minder dan de helft (41%) van de mensen met een kind op de middelbare school vindt dat zij veel invloed hebben op de school of studiekeuze van hun kind. Voor ouders met een kind op het mbo ligt dit op 27% en ouders met een kind op het hbo of wo stemmen hier zelfs maar voor 21% mee in.
De grootste rol voor een keuze van een vervolgopleiding gaat, misschien niet geheel verrassend, naar het kind zelf. Maar liefst 90% van de ouders van een middelbare scholier gaf aan dat hun kind in de lead is bij de keuze voor een vervolgopleiding. Andere bronnen die in (zeer) grote mate van belang zijn bij de keuze van deze jongeren zijn de school in het algemeen (50%), overige ouders/verzorgers (46%), leerkrachten van het kind (45%), de mentor van het kind (43%) en toetsen zoals een Centrale Eindtoets (41%). Opvallend is dat ouders relatief weinig invloed verwachten van vrienden/klasgenoten (18%) bij de uiteindelijke studiekeuze van hun kind.
“Een belangrijke trend die wij door de jaren heen zien is dat jongeren van jongs af aan veel verantwoordelijkheid willen en krijgen. Ze willen niet alleen meebeslissen over wat er ‘s avonds op tafel staat en wat de vakantiebestemming wordt, maar ook zelf bepalen naar welke vervolgopleiding of onderwijsinstelling ze gaan. Dit heeft betrekking op hun eigen toekomst en daar willen ze zelf grip op hebben”, aldus Roos Thijssen (researcher Motivaction).
Begeleiding door onderwijsinstelling niet optimaal
Jongeren maken hun keuze voor een vervolgopleiding op basis van allerlei factoren. Daarbij kunnen zij onder andere geholpen worden door hun huidige school. Volgens ouders lijkt hier nog wel wat verbetering mogelijk te zijn: 57% van de mensen met een kind dat middelbaar onderwijs volgt is het er (helemaal) mee eens dat hun kind goede begeleiding krijgt van de huidige onderwijsinstelling. De helft is het er (helemaal) mee eens dat zij als opvoeder zelf goede begeleiding krijgen bij het maken van een vervolgkeuze voor de huidige onderwijsinstelling.
Ook de onderwijsinstellingen waar jongeren in de toekomst heengaan kunnen het beter doen wat betreft hun begeleiding van deze scholieren. Ruim de helft (53%) van de ouders vindt dat hun kind op de middelbare school goede begeleiding krijgt bij het maken van een school/studiekeuze door een toekomstige onderwijsinstelling, en iets minder (46%) ouders vinden dat ook zij goede begeleiding krijgen bij deze keuze door de toekomstige onderwijsinstelling.
“Focus je als onderwijsinstelling niet alleen of teveel op ouders. Kinderen zijn tegenwoordig degene die de knoop doorhakken, dus zij moeten warm gemaakt worden”, stelt Maartje Rooker (researcher Motivaction).
Factoren voor een keuze
Ouders zijn misschien niet de doorslaggevende factor bij het kiezen van een vervolgopleiding van hun kind, maar hebben desondanks enkele aspecten waar zij in meer of mindere mate op letten bij deze keuze. Zowel ouders met kinderen op de middelbare school, het mbo, hbo en wo geven de volgende punten als belangrijkste in hun beslissing voor een vervolgopleiding:
- Voorkeuren van het kind
- Aansluiten van opleiding bij de passie en interesse van het kind
- Kwaliteit van de onderwijsinstelling
Ouders met kinderen in het voortgezet onderwijs kijken vervolgens naar de bereikbaarheid van de onderwijsinstelling en het aanbod van methodes die passen bij de leervoorkeuren van hun kind. Ouders met een kind dat een vervolgopleiding volgt geven de voorkeur aan een grote kans op een baan/werkgarantie.
Zaken die voor weinig ouders een grote rol spelen in deze keuze, ongeacht de school waar hun kind nu op zit, zijn het aanbod om te leren ondernemen, de aanwezigheid van andere culturen, mediaberichtgeving over de onderwijsinstelling en het aanbod van internationaliseringsactiviteiten.
De toekomst van het kind
Ook met het toekomstperspectief van hun kind houden ouders zich al flink bezig, maar dit hoeft niet altijd om een carrière te gaan. 63% van de ouders met kinderen op de middelbare school is het ermee eens dat de persoonlijke ontwikkeling van hun kind belangrijker is dan het beroepsperspectief. Voor ouders met kinderen op het mbo, hbo of wo is dit ongeveer de helft (resp. 53% en 55%).
Desondanks zien veel ouders wel de waarde in van een vervolgopleiding. Onder de groep met een middelbare scholier thuis is 77% het ermee eens dat het belangrijk is dat hun kind na hun huidige school een vervolgopleiding kiest. Over een eventueel tussenjaar zijn ouders minder enthousiast: 11% van de mensen met een kind op de middelbare school vindt het belangrijk dat hun kind een tussenjaar neemt in de vorm van reizen of werken.
“Millennials staan ook wel bekend als de grenzeloze generatie. Geen land was te ver en ze werden ook door het thuisfront gestimuleerd om de wereld te verkennen. Wordt Gen Z meer beschermend opgevoed of vinden ouders de persoonlijke ontwikkeling van hun kind op een andere manier dan reizen belangrijker?”, zegt Roos Thijssen.
Wil je meer weten over hoe ouders en jongeren hun vervolgopleiding kiezen, of heb je een algemene vraag over onderwijs? Neem dan contact op met Maartje Rooker.
