Bijna iedereen kent wel iemand die heeft meegedaan aan Dry January. Of misschien liet je zelf de alcohol staan in de eerste maand van het jaar.
Het fenomeen begon in 2011 in Groot-Brittannië met enkele duizenden deelnemers, en groeide daar al snel uit tot een grootschalige campagne. Ook in Nederland is de droge maand inmiddels heel populair, tienduizenden mensen kozen er in januari vrijwillig voor om geen alcohol te drinken. En uit onderzoek is gebleken dat mensen niet alleen meedoen, maar dat twee derde van de deelnemers de maand zonder alcohol ook volhield. Hoe werd dit initiatief zo’n groot succes?
Omvormen van gewoontegedrag
Het is geen eenvoudige opdracht om ervoor te zorgen dat Nederlanders massaal de drank laten voor wat het is, en dat een maand lang. Gemiddeld drinken we namelijk per persoon per jaar 7 liter pure alcohol, het liefst in de vorm van bier. Van alle Nederlanders drinkt 75% wel eens een glaasje. We kunnen dus spreken van gewoontegedrag.
Het omvormen van die gewoonte is moeilijk, want mensen denken er vaak niet bewust over na. Als jij gewend bent om tijdens het avondeten een glaasje wijn te drinken, overweeg je niet elke keer alle voor- en nadelen voordat je jezelf een glas inschenkt. Dry January maakt slim gebruik van een interventie die gewoontegedrag kan veranderen, namelijk het stimuleren door middel van bewustwording.
In aanloop naar de alcoholvrije maand kwam ikpas.nl met een voorlichtingscampagne waarin de voordelen van even niet drinken werden benadrukt. Een positieve insteek, die daarmee ook meteen liet zien welke nadelen het gebruik van alcohol met zich meebrengt. Zo krijg je mensen aan het nadenken over hun gedrag, wat kan aanzetten tot het veranderen ervan.
Steeds meer alcoholvrije opties
Een andere, belangrijke factor die invloed heeft op het slagen van Dry January, is onze sociale en fysieke omgeving. Je kent het misschien wel, vrienden die zeggen dat je toch ‘gezellig’ een biertje met ze mee kunt drinken. Maar hier is een kentering gaande.
Doordat de maand zonder alcohol steeds meer bekendheid genereert en er een groeiend aantal mensen meedoet, wordt het een gangbare sociale norm die makkelijker vol te houden is. Je kunt nu zeggen dat je niet drinkt ‘omdat je Dry January doet’, en dan snapt bijna iedereen wel wat je bedoelt. De kans is daarnaast groot dat je niet de enige bent in jouw vriendenkring, waardoor je elkaar kunt helpen als het even moeilijk is.
Ook wat betreft de fysieke omgeving wordt het eenvoudiger om een maand zonder alcohol te leven. Bijna elk groot biermerk heeft inmiddels een alcoholvrije variant op de markt gebracht, alcoholvrije wijn is bezig aan een opmars en in Amsterdam werd zelfs een alcoholvrije kroeg geopend. Je kiest dus niet langer tussen een glas frisdrank of water met bubbels, maar uit een groot aanbod vol alternatieven. Dit maakt de gedragsoptie om geen alcohol te drinken aantrekkelijker.
Ik doe ook mee
Naast gewoontes- en omgevingsfactoren spelen ook psychologische principes een rol. Want er was geen ontkomen aan, bijna alle kranten, tijdschriften en tv-programma’s besteedde aandacht aan Dry January of ikpas. Dat leidt tot een mere exposure effect: mensen worden steeds positiever over iets als het vaker in beeld komt.
En doordat Dry January een veelvoorkomend gesprekonderwerp is, worden mensen ook sneller uitgelokt tot het doen van een belofte. De vraag ‘doe jij mee aan Dry January?’ is ten slotte snel gesteld. Zodra iemand heeft uitgesproken een maand geen alcohol te drinken, ontstaat er druk vanuit zichzelf om het gedrag in lijn te houden met de belofte. Mensen willen graag consistent zijn met wat ze hebben gezegd.
Gedrag succesvol beïnvloeden
Kortom: er zijn veel principes die bijdragen aan het succes van de maand zonder alcohol. De groeiende populariteit van Dry January laat zien dat het kan, mensen overtuigen om (tijdelijk) af te zien van schadelijk gedrag. Als je er maar de juiste gedragsbeïnvloedingstechnieken voor gebruikt.
Wil jij ook leren hoe je op effectieve wijze gedrag kunt beïnvloeden? Download dan nu de publicatie door het formulier in te vullen.
Neem voor meer informatie over gedragsbeïnvloeding contact op met Cecilia Keuchenius of Bram van der Lelij.
