Over de Noord/Zuidlijn wordt door Amsterdammers veel gejubeld, maar voor inwoners van Noord en Nieuw-West betekent de nieuwe metrolijn juist een verslechtering, blijkt uit onderzoek. ‘Het leidt tot een sociale tweedeling.’
“De gigantische investeringen komen vooral terecht bij geprivilegieerde groepen,” zegt mobiliteitsdeskundige Rob van der Bijl. Hij was betrokken bij het onderzoek dat werd uitgevoerd door Motivaction. “Vaak zijn dit de mensen die nu al baden in vervoersweelde. Terwijl juist mensen die ver van de Noord/Zuidlijn wonen, afhankelijk zijn van openbaar vervoer.”
Uit het onderzoek van Motivacton blijkt dat veel inwoners van Noord, de groep die in de praktijk het meest gebruikmaakt van de Noord/Zuidlijn, langere reistijden (46 procent) hebben en sinds de nieuwe metro meer geld kwijt zijn aan reizen (41 procent). Van de Noorderlingen vindt 39 procent de situatie verslechterd. Dat is drie keer zoveel als in de rest van de stad.
De Noord/Zuidlijn doorkruist inmiddels nagenoeg een jaar Amsterdam. Uit het onderzoek blijkt dat het grootste gedeelte van de Amsterdammers de nieuwe metro niet gebruikt: slechts 2 procent van hen zit dagelijks in de Noord/Zuidlijn tussen werk en huis. Van de Noorderlingen zit 14 procent dagelijks in de metro. Dagelijks reizen gemiddeld 105.000 mensen met de Noord/Zuidlijn.
Overstappen
Steen des aanstoots is de afhankelijkheid van de metrolijn. Voorheen konden inwoners van Noord met verschillende bussen direct naar Amsterdam CS, maar met de start van de Noord/Zuidlijn worden zij vooral naar de nieuwe metrostations gebracht, waar ze moeten overstappen.
Behalve lange reistijden en duurdere ritten (doordat ze meer kilometers moeten maken), vinden zij de pendelbussen onpraktisch en wordt er geklaagd over slechte aansluitingen (23 procent) en voelen de stations aan de overkant van het IJ niet veilig (26 procent). Opvallend is dat meer dan de helft van de inwoners van Noord de nieuwe metro een verbetering voor het ov-netwerk noemt, maar een verslechtering voor hun persoonlijke reis.
Volgens Van der Bijl van Favas.net, die eerder onderzoek deed naar vervoersarmoede, zegt dat de Noord/Zuidlijn weliswaar belangrijke punten in de stad snel met elkaar verbindt, maar dat onder meer Noord en Nieuw-West er nauwelijks bij zijn gebaat, in veel gevallen hebben ze er dus zelfs last van.
Ringsysteem
De bewoners van Zuidoost, Nieuw-West en Noord zijn relatief veel geld kwijt aan openbaar vervoer omdat ze op een grote afstand van het centrum wonen. Een raadsmeerderheid stelde enkele weken geleden nog dat goedkoper te willen maken. Zij verwezen naar onder meer Hamburg dat een een systeem kent van ringen: hoe verder weg van het centrum hoe lager het tarief.
Volgens Rob van der Bijl moet er beter worden nagedacht hoe, met name voor Noord, beter van de nieuwe metro gebruikgemaakt zou kunnen worden, “zonder reizigers louter vanwege kostenefficiency geforceerd via de metro te leiden. Op deze manier gaan de armere wijken erop achteruit.” Van der Bijl zegt dat mede onder invloed van de Noord/Zuidlijn een sociale tweedeling kan ontstaan. “Mobiliteit wordt vaak als een puur verkeerskundig vraagstuk gezien, men heeft het over een congestieprobleem dat moet worden opgelost. Maar je zou ook naar mobiliteit moeten kijken met een maatschappelijke bril. Daarvoor hebben bestuurders vaak een blinde vlek.”
Volgens het GVB kende het busnetwerk in Noord ‘een wat stroeve start’: doordat het aantal reizigers groter was dan gedacht, ontstonden er drukte en vertragingen.
Lees voor de data over dit onderzoek het persbericht 'Veel Amsterdammers zijn blij met de Noord/Zuidlijn, maar vooral in Noord klinkt gemor'.
Bron: Het Parool, 14.07.2019
