Pasen is de eerste feestdag die Nederland voor de tweede keer viert in tijden van corona. In 2020 daalde het aantal vierders fors en liepen de bestedingen navenant terug. Dat zien we dit jaar niet weer gebeuren. Kerst was nog kneuteren, maar Pasen moet gevierd worden. Bij voorkeur een beetje uitbundig, als opmaat naar de roaring twenties 2.0.
Pasen 2020: minder, kleiner, thuis
De invloed van COVID-19 op de viering van Pasen in 2020 was groot, zo bleek uit onze jaarlijkse peiling in het kader van de Feestdagen Monitor. In reguliere jaren vieren zeven op de tien Nederlanders het feest mee, maar in 2020 waren dat er minder dan zes op de tien. Waar normaal gesproken één op de drie paastafels bij familie of vrienden wordt gedekt, was de plaats van handeling nu hoofdzakelijk de eigen, virusvrije thuisomgeving. Nederland luisterde zelfs nog zo goed naar de adviezen van het OMT, dat de gezelschappen aan de paastafel uit niet meer dan drie à vier personen bestonden. Virtueel zaten er nog eens twee of drie extra aan, want digitale feestjes waren toen nog een leuk experiment.
Een kwart minder uitgaven
Ook in financieel opzicht veranderde er veel. Van de paasvierders in 2020 meldde per saldo een kwart dat ze minder geld hadden uitgegeven dan het jaar daarvoor. Die daling werd niet alleen veroorzaakt door kleinere paasgezelschappen, de nadruk op thuis blijven en de (gedeeltelijke) winkelsluiting; ook de algehele bezuinigingstrend onder consumenten was toen al zeer manifest. Want of het nu om olie, internetbubbels, banken of virussen gaat, crisis in de tent betekent in Nederland traditiegetrouw hand op de knip. De bestedingen aan concerten en festivals daalden verplicht tot nul, die aan eten & drinken in de horeca, aan dagtripjes en weekendjes weg zakten weg tot bijna nul. Speciale paasuitgaven belandden vooral in de kassa van de supermarkt, maar die extra euro’s aan eten en drinken voor consumptie thuis (gemiddeld € 34), bloemen en planten (€ 12) en chocola (€ 9) bleven zeer overzichtelijk.
Andere feestdagen in coronatijd
Pasen was de eerste landelijk feestdag tijdens de pandemie. Daarom volgde de consument de richtlijnen nog zo keurig op, en liepen de bestedingen in het verlengde daarvan zo terug. Oud-en-Nieuw is de enige andere grote feestdag waarbij hetzelfde patroon te zien is. De viering daarvan telde in 2020 maar liefst 14% minder deelnemers en een derde minder bestedingen in vergelijking met de voorgaande editie. Zelfs voor hulpverleners verliep de jaarwisseling rustig. Sinterklaas en Kerst hielden zich veel beter staande, met beide zo’n vijf procent minder vierders en een soortgelijke daling van de uitgaven. Andere, meer intieme feestjes zoals Moederdag en Valentijnsdag, werden tijdens corona niet minder gevierd dan voorheen. De uitgaven gingen evenmin omlaag – integendeel zelfs.
Pasen 2021: meer, groter, extraverter
Het weer voor de komende paasdagen ziet redelijk uit: een graad of vijftien en hoofdzakelijk droog. De consument wil er op uit, het leven vieren. Eén derde van de paasvierders genoot vorig jaar niet volop, en dat mag niet nog eens gebeuren. Zelfbeheersing in crisistijd duurt maximaal een maand of twaalf – en voor de kerk in Urk en een enkele verwarde dansleraar nog wat korter. De gemeenschapszin van vorig jaar heeft plaats gemaakt voor persoonlijke, zo niet egocentrische overwegingen. Hoe lang is het geleden dat we applaudisseerden voor de zorg? Het lijkt een eeuw.
We verwachten dit jaar weer zo’n 70% paasvierders. Met veel meer verkeer naar de (schoon)familie, mogelijk zelfs terug naar het oude niveau van rond de dertig procent. Aan de paastafels, in de supermarktbladen gedekt voor gezelschappen van zes personen of meer, zullen ook grotere aantallen mensen plaatsnemen dan de drie à vier van vorig jaar. Die supermarkten plussen door, maar niet op het niveau van vorig jaar omdat de horeca inmiddels veel beter is ingericht op bezorgen en afhalen. De gemiddelde consumentenbestedingen in Nederland stijgen, ook door hoge bezettingsgraden in vakantieparken en op campings. En er wordt ongetwijfeld weer stevig gebarbecued, door één op de vijf paasvierders, omdat buiten koken en eten in psychologisch opzicht een ultiem gevoel van vrijheid geeft. Was Pasen 2020 een naar binnen gericht gezinsfeestje, de editie van dit jaar wordt extraverter en burgerlijk ongehoorzamer – als prelude op de zo vurig gehoopte ongeremde, vrije zomer.
Bron: Feestdagen Monitor
De feiten in dit verhaal zijn ontleend aan Motivaction’s Feestdagen Monitor 2012-2021, een continu onderzoek over de viering van feestdagen in Nederland. Het veldwerk voor de meest recente meting over Pasen, een rondgang langs n=1.816 Nederlanders tussen de 15 en 70 jaar, vond plaats op 14 en 15 april 2020. Deze meting herhalen we ook in 2021: medio april weten we wat er met Pasen precies gebeurde. Voor meer informatie daarover, neem contact op met Lisa Baart of Ruurd Hielkema.
